Λευκωσία: Πολύ έντονο και ραγδαία εξελισσόμενο είναι το ενδιαφέρον και οι πιέσεις των μεγάλων εταιρειών υδρογονανθράκων για να αποκτήσουν δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης των ελεύθερων τεμαχίων της κυπριακής ΑΟΖ.

Αυτό είναι αποτέλεσμα της ανακάλυψης του «Ζορ» από την ΕΝΙ στα όρια της ΑΟΖ της Αιγύπτου με την ΑΟΖ της Κύπρου. Και κυρίως της επιβεβαίωσης της νέας γεωλογικής ερμηνείας των σεισμογραφικών και γεωλογικών δεδομένων, στη βάση των οποίων τόλμησε και πέτυχε διάνα, με γεώτρηση σε ανθρακικά πετρώματα σε αρχέγονους υφάλους -που σχηματίστηκαν χρονικά μεταξύ 2 δισ. και 40 εκατομμυρίων ετών, αντί σε αμμώδη, στα οποία επικεντρωνόταν μέχρι τώρα η προσοχή.

Σύμφωνα με όλα τα δεδομένα, εταιρείες-κολοσσοί που ήδη έχουν τα δεδομένα της περιοχής της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά ιδιαίτερα έχουν και στοιχεία γεωτρήσεων, μελετώντας τα νέα δεδομένα που διαμορφώθηκαν, επιδεικνύουν ζωηρό ενδιαφέρον για να αποκτήσουν σύντομα δικαιώματα σε ελεύθερα τεμάχια της Κύπρου και να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες έρευνες και ερευνητικές γεωτρήσεις. Τέτοιες εταιρείες στην περιοχή μας είναι η ΕΝΙ, η TOTAL, η Noble αλλά και σειρά άλλων, που αγόρασαν τα σεισμογραφικά δεδομένα που διαθέτει η νορβηγική PGS σε συνεργασία με τη Δημοκρατία τα τελευταία χρόνια, που έχει και τα αποκλειστικά δικαιώματα σεισμογραφικών ερευνών εντός της κυπριακής ΑΟΖ.

Πέραν των πιο πάνω εταιρειών, προφανές είναι το ενδιαφέρον των κινεζικών κολοσσών -στους  οποίους αναφέρθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας- οι οποίοι έχουν αγοράσει σεισμογραφικά δεδομένα, έχουν ενδιαφερθεί έντονα στο παρελθόν, ωστόσο το ενδιαφέρον τελικά δεν εκφράστηκε σε διεκδίκηση τεμαχίων για διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων και οι τουρκικές πιέσεις. Επίσης, ο κολοσσός BG, που έχει και το τερματικό υγροποίησης στο Ιτκούτ, προφανώς ενδιαφέρεται έντονα, αφενός γιατί έχει αναπτύξεις στην περιοχή και αφετέρου γιατί θέλει να διασφαλίσει ποσότητες για το τερματικό του.

Όπως ήδη γράψαμε, η γαλλική TOTAL εξέφρασε προφορικά την πρόθεσή της να ζητήσει διετή  ανανέωση του τριετούς συμβολαίου της για το «11» που λήγει τον Φεβρουάριο 2016, με προθέσεις και υποχρεώσεις για γεωτρήσεις. Αιτία τα πρόσθετα δεδομένα που συνέλεξε αλλά και κυρίως οι νέες γεωλογικές ερμηνείες και ανασχεδιασμός των γεωλογικών χαρτών. To «11» όχι μόνο περιλαμβάνει μέρος της δομής του «Ζορ» αλλά και πανομοιότυπες και ιδιαίτερα ελπιδοφόρες γεωλογικές διαμορφώσεις.

Δεν είναι προφανώς τυχαίες και κάποιες αλλαγές στελεχών του γαλλικού κολοσσού που επέμεναν στο να επιστρέψει η TOTAL πρόωρα στη Δημοκρατία το συμβόλαιο για το τεμάχιο «10» ως «γεωλογικά αδιάφορο», μετά και την ανακάλυψη του «Ζορ».

Το ελεύθερο πλέον «10» προφανώς θα είναι και στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλων για να αποκτήσουν δικαιώματα έρευνας, αφού με τα νέα δεδομένα είναι πολλά υποσχόμενο. Το ίδιο και άλλα τεμάχια, που εντάσσονται στην ίδια ευρύτερη γεωλογική διαμόρφωση και που έχουν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες δομές, με βάση τη νέα «μετάφραση» των γεωλογικών δεδομένων.

Το Υπουργείο Ενέργειας έχει ζητήσει από τους εξιδεικευμένους συμβούλους του -την Beicyp Franlab- των οποίων το συμβόλαιο ανανέωσε πρόσφατα, όπως προβούν κι αυτοί σε επαναξιολόγηση του πιθανού δυναμικού της κυπριακής ΑΟΖ, ώστε η κυβέρνηση να έχει όσο το δυνατόν πιο πλήρη και σωστή εικόνα για λήψη αποφάσεων. Η τελευταία τέτοια εκτίμηση είχε γίνει με τα δεδομένα που υπήρχαν μέχρι το 2009.

Κυπριακό και πλαίσιο Ε.Ε. κρίνουν την αδειοδότηση

Είναι πέρα από προφανές ότι έχουν ωριμάσει ο συνθήκες και το περιβάλλον ως προς τις επιχειρηματικές-ενεργειακές πτυχές για ένα νέο γύρο αδειοδότησης που θα αλλάξει εντελώς το κλίμα που δημιούργησαν οι δύο γεωτρήσεις της ΕΝΙ και η δυστοκία της TOTAL. Ταυτόχρονα είναι κατανοητό απ’ όλους ότι η προκήρυξη ενός τρίτου γύρου αδειοδότησης θα είναι πολιτική πράξη, που η κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει λαμβάνοντας υπόψη τη συνολική πολιτική ατμόσφαιρα, ενδεχομένως και αφού αναδείξει τη θετική επίδραση στη λύση του Κυπριακού και την κάθετη αύξηση του διεθνούς ενδιαφέροντος για σταθερότητα στην περιοχή. Ο υπουργός Οικονομικών, από την άλλη, μόνο θετικός μπορεί να είναι αφού αυτό θα σημαίνει αρκετές δεκάδες εκατομμύρια απρόσμενης είσπραξης λόγω των «πριμ» ανάθεσης, αλλά και σημαντικές επενδύσεις.

Την ίδια ώρα, η περίοδος αυτή είναι σημαντική λόγω όλων των εξελίξεων σε σχέση με τα κοιτάσματα και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις συνθήκες μετά από ένα ή δύο χρόνια, αφού αποδείχθηκε και στην περιοχή μας ότι μια εξέλιξη -π.χ. η ανακάλυψη του «Ζορ»- μπορεί να ανατρέψει τα πάντα -όπως την κυριαρχία των Noble - Delek στην περιοχή μας. Γι’ αυτό και το θέμα λήψης αποφάσεων θα είναι πιεστικό.  Παράλληλα, μία διαδικασία αδειοδότησης διαρκεί σχεδόν ένα χρόνο, με τις μεγάλες εταιρείες να θέλουν πολύ πιο σύντομες αποφάσεις.

Τεράστιες οι ανάγκες για πρόσθετες ποσότητες

Σύμφωνα με τις αναλύσεις της Noble Energy, οι πρόσθετες μη καλυπτόμενες σήμερα ανάγκες της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου σε φυσικό αέριο, που το 2016 θα είναι περίπου 4 δισ. κυβικά πόδια την ημέρα (περίπου 1,5 τρισ. κ. πόδια ετησίως), θα υπερδιπλασιαστούν εντός μιας δεκαετίας και θα φτάσουν στα 9 δισ. κ. πόδια την ημέρα (3,3 τρισ. κ. π. ετησίως). Αυτή η πρόσθετη ζήτηση, μόνο για την περιοχή, σύμφωνα με τη Noble, δεν καλύπτεται από τις μέχρι τώρα ανακαλύψεις κοιτασμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι για την κάλυψη των ημερήσιων αναγκών, μεγαλύτερη σημασία έχει η δυνατότητα μέγιστης ημερήσιας άντλησης κάθε κοιτάσματος, ενώ ο όγκος του περιεχομένου του κάθε κοιτάσματος έχει περισσότερο σημασία ως προς τη διάρκεια που μπορεί να αποδίδει.

Συγκεκριμένα, τη μεγάλη ζήτηση και τη σημαντική της αύξηση δημιουργεί η Αίγυπτος, όπου τα δύο τερματικά υγροποίησης τώρα υπολειτουργούν και έχουν πρόσθετες ανάγκες της τάξης των 2 δισ. κ. ποδών ημερησίως για να εκμεταλλευτούν πλήρως τις δυνατότητές τους.

Επίσης, ιδιαίτερα σημαντική είναι η αύξηση της ζήτησης για σκοπούς εσωτερικής αγοράς της Αιγύπτου, που σύμφωνα με όλες τις μελέτες δείχνει ότι θα είναι για τα επόμενα χρόνια της τάξης του 7% ετησίως. Έτσι, από περίπου 1 δισ. κ. πόδια που έχει πρόσθετες ανάγκες σήμερα η Αίγυπτος, οι ανάγκες αυτές θα τριπλασιαστούν και θα φτάσουν στα 3 δισ. κ. πόδια ημερησίως (σχεδόν 1 τρισ. κ. πόδια ετήσια) το 2025. Οι ανάγκες της Ιορδανίας, του Ισραήλ και της Κύπρου -που είναι αμελητέες μπροστά στις συνολικές ανάγκες- συνολικά προσθέτουν σχεδόν 1 δισ. κ. πόδια στις ημερήσιες ανάγκες της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.  Η Noble περιλαμβάνει στις ανάγκες της περιοχής και την Τουρκία. Συγκεκριμένα, με βάση ανοικτούς διαγωνισμούς και συμβόλαια που θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν από αέριο της περιοχής, μεταξύ 2012-2025 θα πλησιάσει τα 2 δισ. κ. πόδια ημερησίως.

Το έλλειμμα φυσικού αερίου για κάλυψη των αναγκών της περιοχής μας είναι ακόμα ένας παράγοντας που ενισχύει το ενδιαφέρον των μεγάλων εταιρειών, ιδιαίτερα αυτών που έχουν ήδη σημαντική ενεργό εμπλοκή και συμφέροντα στην περιοχή, για να επενδύσουν και μάλιστα με «επιθετικό» πρόγραμμα για την ανακάλυψη και εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων κοντά στις αγορές που το χρειάζονται.

Γράφει: Πέτρος Θεοχαρίδη

ς